در ابتدا بهتر است به بررسی اجزای تشکیل دهندهی تخم نطفه دار شترمرغ مبپردازیم.
- نطفه یا صفحهی زاینده: تنها عضو زندهی تخم بوده و بر روی زرده قرار گرفته است.
- زرده: نقش آن فراهم کردن مواد غذایی لازم برای استفاده جنین در مراحل مختلف رشد و نمو میباشد.
- آلبومین سفیده: پوشش آبکی اطراف جنین در حال رشد را تشکیل داده و مانع از خشک شدن جنین میشود. سفیده خواص ضد میکروبی داشته و از سه لایه سفیده رقیق، غلیظ و رقیق داخلی تشکیل شده است.
- شالاز یا زرده بند: در وسط تخم و در هر دو طرف زرده، دو قسمت مارپیچی از جنس سفیدهی غلیظ به نام شالاز یا زرد بند وجود دارد. شالاز، زرده را در وسط تخم نگه داشته و مانع از حرکت زرده به سمت پوستهی آهکی و چسبیدن به آن شده و مانع از بین رفتن نطفه میشود.
تهیه تخم نطفه دار شترمرغ
برای بدست آوردن تخم نطفه دار از شترمرغ ها باید پیش از زمان شروع جفت گیری خانواده شترمرغ ها با خوراک مناسب تغذیه شوند، این کار سبب میشود تا درصد نطفه دار بودن تخم ها بیشتر شود. فراموش نکنید که کلسیم میتواند موجب افزایش و بهبود کارکرد بیضه های پرنده نر شده و تولید اسپرم را زیاد کند. البته ناگفته نماند که ویتامین های A، E و سلنیوم نیز در افزایش درصد نطفه دار بودن تخم ها اثر گذارند. همچنین مولدها باید فضای کافی برای دویدن در اختیار داشته باشند. از جفت خوردن مولدهای نر و ماده اطمینان حاصل نمایید. اگر نر یا ماده ای از جفت گیری امتناع می کند ناگزیر از خانواده دور شود و در صورت امکان در خانواده دیگری قرار گیرد.
جمع آوری و کنترل تخم های نطفه دار
هر روز باید شترمرغ های مولد تحت کنترل باشند. باید برای شما مشخص باشد کدام مولد تخم گذاری نموده است و کدام تخم متعلق به کدام مولد می باشد.اطلاعات هر تخم روی آن نوشته شود . شماره مولد ماده ، تاریخ تخم گذاری و شماره خانواده. حتما برای کنترل میزان باروری و بازدهی هر مولد و خانواده جدول روزانه جداگانه آماده گردد. در این جدول نکات زیر را هر روز پس از بازدید یادداشت شود:
تاریخ | جفت گیری | تخم گذاری | وزن تخم | زمان تخم گذاری | زمان برداشت تخم | ثبت روی تخم | تغییر در محل تخم گذاری | علایم بیماری |
برای تمام مولدها اعم از ماده یا نر باید یک جدول مشابه ماهانه تهیه گردد و همچنین یک جدول خلاصه گزارش تمامی مولدها برای هر ماه و همچنین کل دوره ایجاد گردد،(برای نر و ماده جداول جداگانه ایجاد شود) با این عمل نسبت حذف مولدهای کم بازده به موقع تصمیم گیری خواهد شد.
ضدعفونی و نگهداری تخم شتر مرغ
برای نگهداری تخم های نطفه دار باید آنها را در اتاق با دما و رطوبت مناسب قرار گیرند. توجه داشته باشید از ضربه خوردن تخم ها جلوگیری نموده و تغییرات دما و رطوبت شدید در محیط ایجاد نشود. حتما تخم ها در هنگام نگهداری و ذخیره سازی باید تمیز و ضد عفونی گردند. برای این کار میتوان از دود دادن در یک اتاق کوچک استفاده کرد.
مراحل تبدیل شدن تخم ها به جوجه
تخم نطفه دار شتر مرغ از روز سی هفتم به بعد تا روز چهل و دوم تبدیل به جوجه میشود. جوجه ها با نوک زدن به غشا، کیسهی هوایی را سوراخ کرده و به بیرون راه مییابند. بعد از گذشت ۱۲ تا ۲۴ ساعت، نوک زدن به پوسته تخم و باز کردن روزنه ای برای خروج از تخم آغاز میشود. اگر جوجه ضعیف باشد ممکن است دوره هچ تا ۴۶ روز هم طول بکشد. بنابراین باید صبر و حوصله داشت و اصلا برای خروج جوجه ها از تخم عجله نکرد.