عقاب حیوانی قدرتمند است که دارای بالهایی به طول ۲ متر با پوششی از پر می‌باشد. این پرنده دارای چشمانی بسیار درشت با قدرت بینایی بسیار قوی دارد. به طوری که شکار خود را از کیلومتر ها فاصله زیر نظر گرفته و بر سر آن فرود می‌آید. از دیگر ویژگی های عقاب می‌توان به منقاری بلند و پر قدرت اشاره کرد که گاهی به طول ۵ سانتی متر نیز می‌رسد. البته بعضی عقاب ها منقار بلند تری هم دارند.
عقاب ها پاهایی توانمند و پنجه های قوی به رنگ های روشن دارند که برای شکار کردن از آنها استفاده می‌کنند. قدرت پاهای این حیوان به قدری زیاد است که می‌تواند موقع شکار بچه آهویی را بلند کرده و در فاصله بسیار زیاد از زمین آن را با خود حمل کرده و به لانه‌اش ببرد. این پرندگان هنگام تمرکز به روی طعمه خود و شیرجه زدن به سمت آن، با سرعت باور نکردنی حدود ۱۵۰ کیلومتر در ساعت به طرف آن شیرجه می‌زنند.
به علت بالهای بسیار بلندی که دارد، می‌تواند شکار های سنگین را جا به جا کند. این حیوان با شکوه و قدرتمند در مکان‌های دور دست مانند جنگل های وسیع، فراز کوه و قله ها، بالای درخت های تنومند، شکاف صخره ها و علفزار ها زندگی می‌کند. آنها در سنی مابین ۲۵ تا ۳۵ سال عمر می‌کنند اما نظرهای مختلفی راجع به سن آنها وجود دارد.
عقاب ها به پرنده های شکاری معروف هستند و برای بدست آوردن غذا کیلومتر ها پرواز می‌کنند. غذای آنها از حیوان های زنده و مرده مثل سنجاب، راسو، خرگوش و … تشکیل می‌شود. نکته بسیار جالب در رابطه با عقاب ها این است که اگر لاشه حیوانی را پیدا کنند که دیگر حیوانات از آن تغذیه کرده باشند مابقی آن را می‌خورد که این عمل باعث مسمومیت و نهایتاً مرگ آنها می‌گردد.
نژاد عقاب طلایی
عقاب طلایی (Golden eagle) دارای ویژگی های همچون پرهای طلایی، سر، پشت و گردن تیره، به همراه پاهایی پُر از پر می‌باشد. این پرنده معمولا از پستانداران کوچک (موش، خرگوش، سنجاب و…) غذای خود را که حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ گرم است، تامین می‌کند.
سن بلوغ ، محل زندگی
بین ۴ تا ۵ سالگی معمولا بالغ می‌شوند و نکته مهم این است که عقاب های طلایی تک همسر هستند. محل زندگی آنها در ایران بین رشته کوه البرز و زاگرس، و کویر های مرکزی بوده و از لحاظ جثه، جنس نر از ماده بزرگتر است.
معمولا این پرنده دارای چندین لانه است که بطور چرخشی هر از گاهی محل زندگی خود را عوض می‌کند. از حدود ۱۰۰ سال پیش کسانی هستند که هنگام شکار عقاب طلایی را پس از دست آموز کردن، جهت همراهی در شکار با خود به همراهی می‌برند. این افراد در مناطقی از آسیا از این حیوان برای شکار بز کوهی، گرگ و … استفاده می‌کنند.
عقاب سر طاس
عقاب های سر طاس در نزدیکی دریاچه ها، اقیانوس ها و آبهای آزاد زندگی می‌کنند زیرا در این مکان به راحتی می‌توانند جهت ادامه زندگی خود با خیالی راحت غذای مورد دلخواه خود را پیدا کنند. این مناطق بیشتر در آلاسکا، شمال مکزیک، کانادا، آمریکای شمالی و تقریبا در تمامی ۴۸ ایالات کشور آمریکا پیدا می‌شود.
بسته به جثه‌ی این پرندگان معمولا طول بال آنها از ۵ تا ۸ فوت می‌رسد که نوع نر کوچکتر از نوع ماده می‌باشد. معمولا نر ها حدود ۹ پوند وزن داشته و ماده ها نیز دارای ۱۳ پوند وزن هستند. این پرنده شکاری دارای سینه و پشت قهوه ای و سیاه رنگ بوده و دم و سر آنها سفید و منقارشان زرد است. معمولا اندازه بدنشان (از نوک منقار تا انتهای دم) نیز به یک متر می‌رسد.
عقاب های سرطاس در هنگام جنگ به هیچ وجه از بال های بزرگ خود استفاده نکرده و با منقار و پنجه های قدرتمندشان حمله می‌کنند. وزن آنها بین ۳ تا ۷ کیلوگرم بوده و حدود ۳۶ سال نیز عمر می‌کنند. عمده غذای آنها (۸۰%) از صید ماهی به دست می‌آید. جالب است بدانید این گونه از عقاب ها شناگر نیز هستند و برای صید ماهی حتی وارد آب شده و شنا می‌کنند.
یک وعده غذا خوردن کافیست که آنها را تا ۴۸ یا ۷۲ ساعت سیر نگه دارد. عقاب های سر طاس بیشتر وقتشان را برای استراحت صرف کرده و انرژی ذخیره شده در بدن خود را معمولا برای شکار استفاده می‌کنند.
تولید مثل عقاب
سن بلوغ جنسی عقاب در نوع نر و نوع ماده مابین ۴ تا ۷ سال است که در هر یک سال یک بار زاد و ولد می‌کنند. ابتدا آنها با کمک یکدیگر در فصل بهار با چوب و شاخه های ضخیم لانه ای با فاصله ۱۰۷ متر می‌سازند. داخل لانه را نیز با علف، برگ، خزه و گیاهان نرم دیگر پر می‌کنند. در فصل تولید مثل (اسفند و مرداد) ۱ تا ۴ تخم (به طور طبیعی ۲ تخم) به رنگ سفید کدر به فاصله ۳ تا ۴ روز می‌گذارد. وظیفه خوابیدن روی تخم ها بر عهده عقاب ماده است اما عقاب نر نیز در بیشتر مواقع در این کار با ماده مشارکت می‌کند.
جوجه کشی عقاب
درآمدن جوجه های عقاب از تخم ۳۵ تا ۴۵ روز طول می‌کشد. در چند هفته اول پرنده نر بخش مهمی از غذا را فراهم می‌کند، البته در فراهم کردن غذا نر و ماده به همدیگر کمک بسیاری می‌کنند. مدتی بین ۴۵ تا ۸۱ روز برای پر درآوردن جوجه ها وقت نیاز است و آنها پرواز را از ۱۰ هفتگی شروع کرده و ۳۲ تا ۸۰ روز بعد از پر درآوردن زندگی مستقل آنها شروع می‌شود.
برای جوجه کشی و تکثیر عقاب، شاهین و انواع پرندگان شکاری، پرندگان زینتی و … می‌توانید از دستگاه جوجه کشی هوشمند استفاده کنید. برای این منظور باید زمان و طول دوره‌ی جوجه کشی، رطوبت و دمای مناسب برای تبدیل تخم نطفه دار به جوجه را بدانید و دستگاه را مطابق آن تنظیم کنید.
پرورش و نگهداری از این نوع پرندگان بر خلاف دیگر پرندگان نیاز به مراقبت خیلی بیشتری دارد و البته غیر قانونی است !
انواع نژادها
عقاب ها انواع بسیار مختلفی دارند. عقاب تاج دار، کرکس هیمالیا، طلایی، شاه بوف، عقاب هارپی، فیلیپین، جنگی، دریایی دم سفید، ماهی خوار آفریقایی و دریایی پالاس نوعی از این نژاد های عقاب هستند. این پرنده ها نیمه مهاجرند، به صورتی که بعضی از آنها در یک محل می‌مانند و بعضی از آنها مهاجرت می‌کنند.
مسیر زندگی از بدو تولد تا ۴۰ سالگی !
جوجه های این پرندگان از همان زمان جوجگی از پرواز کردن ترس دارند ولی گرسنگی بر ترس آنها نیز غلبه می‌کند. آنها به دلیل ورزیدگی بدنشان بسیار نیرومندند و در مدتی کوتاه از پرواز و بعد از آن از استعداد بینایی برای شکار کردن استفاده کرده و به دنبال حیواناتی برای شکار می‌روند. این پرندگان مانند هر حیوان دیگری بعد از پیدا کردن طعمه شروع به شکار می‌کند. عقاب هایی که به سن ۴۰ سالگی می‌رسند دیگر قدرت زیادی برای پرواز کردن و شکار حیوانات نداشته و در کل وارد دنیای عجیب غریبی می‌شوند و این موجب تغییراتی در زندگیشان می‌شود.
پرنده های پیر اگر نتوانند شکار کنند و غذا پیدا کنند، از گرسنگی تلف می‌شوند. عقاب در این مدت دردناک ترین تصمیم زندگی‌اش را گرفته و با کندن نوک، چنگال و پرهایش اجازه رشد دوباره بر هر یک از این اندام ها را می‌دهد. برای این کار باید ضربات سنگین و سختی به نوکش بزند تا از جا در بیاید. در این دوران از حشرات و غذاهای کوچک و نرم تغذیه می‌کند.
هنگامی که نوک جدیدش رشد کرد نوبت به چنگال ها می‌رسد و بعد از آن سراغ بال هایش رفته و درد زیادی را تحمل می‌کند. تکمیل کردن این مراحل ۶ ماه طول کشیده و بعد از این ۶ ماه زندگی جدیدی را شروع می‌کند.
نگهداری جوجه عقاب
یکی از تفاوت های پرندگان شکاری (شاهین، عقاب، باز و …) با دیگر پرندگان این است که آنها خوی وحشی دارند. به همین دلیل در تعداد زیادی از کشور ها نگهداری از این پرندگان در منزل شخصی غیر قانونی اعلام شده و فقط کسانی که آموزش کامل دیده باشند می‌توانند از این پرندگان نگهداری کنند. آموزش و اهلی کردن جوجه عقاب ها آسان تر از عقاب های جوان یا پیر است.
برای نگهداری از این پرندگان به فضای بسیار بزرگی نیز نیاز دارید. زیرا اگر آنها در قفس های کوچک و تنگ نگهداری شوند پاها و پرهایشان آسیب دیده و عفونت می‌کند. این پرندگان نباید با ضایعات گوشت مرغ و غذاهای کم، تغذیه شوند. برای غذای آنها حتما باید از گوشت قرمز، موش، خرگوش و بعضی از حشرات استفاده شود.
توجه داشته باشید که پرندگان شکاری هیچگاه رام نمی‌شوند و فقط به فضا و محیطی که در آن رشد کرده‌اند عادت می‌کنند، ولی خوی و خصلت وحشیانه ای که دارند همیشه در وجود آنها مانده و آن را حفظ می‌کنند. این پرندگان به هیچ وجه اجتماعی نیستند و زندگی کردن در محدودیت را نمی‌پذیرند.
باور ملل مختلف در مورد عقاب
تعدادی از کشور ها (ایالت متحده آمریکا، مکزیک، عراق، مصر و …) از عکس عقاب در پرچم ملی خود به عنوان نماد قدرت استفاده می‌کنند. در ایالات متحده آمریکا، اقوام سرخپوست نیز جهت نشان دادن قدرت و صلابت طایفه خود از پر عقاب های بسیار بزرگ به روی لباس های خود و پیشانی بندی پُر از پرهای عقاب های زیبا استفاده می‌کنند.
