پرورش جوجه مرغ یک راه بسیار خوبی برای ایجاد یک گله پایدار بومی است و باید توسط هر کارآفرین بهترین نژاد مرغ پرورش پیدا کند. تخم های نطفه دار مرغ بعد از پروسه زمانی ۲۱ روزه در دستگاه جوجه کشی تبدیل به جوجه می‌شوند. پرورش دهنده باید برای نگهداری جوجه بعد از هچر، برنامه ریزی داشته و اطلاعات کاملی درباره نکات مهم در مورد پرورش جوجه های یک روزه و مراقبت از آنها داشته باشد. بعد از تهیه تخم نطفه دار مطمئن و با برنامه ریزی و ضدعفونی دستگاه، تخم ها را روی شانه های مخصوص ستری چیده و در دستگاه قرار دهید.
دمای ستر مرغ ۳۷.۷ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی مرحله ستر ۵۵ درصد و دمای هچر ۳۷.۲ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی مرحله هچر ( ۳ روز آخر ) ۷۰ درصد می‌باشد. تخم بعد از ۱۰ روز نطفه بینی می‌شود و تخم نطفه دار پرتی را از داخل دستگاه خارج نمایید تا مابقی تخم های نطفه دار بدون مزاحمت تبدیل به جوجه شود. سپس بعد از گذشت ۱۹ روز، و ورود به دوره هچری، مجدد کندلینگ را انجام داده و تخم هایی که درصد جوجه درآوری آنها بیشتر است را به قسمت هچری منتقل کنید.
بعد از اینکه جوجه ها هچ شدند، تا خشک شدن کامل آنها صبر کنید. اولین علائم بعد از هچ جوجه ها از دستگاه جوجه کشی خشک شدن پر پشت گردن می‌باشد. با مشاهده این علائم جوجه ها را بصورت تعداد از دستگاه خارج کنید. جوجه های خارج شده از داخل دستگاه جوجه کشی را در اتاقی گرم با دمای ۳۰ تا ۳۵ درجه سانتی گراد ( دمای کف اتاق ) نگهداری نمایید. برای رساندن دمای کف به این درجه حرارت بهترین راهکار استفاده از مادر مصنوعی برای جوجه تازه هچ شده است.
نگهداری از جوجه بعد از هچر
مادر مصنوعی با یک حلب گرد ساخته شده که در زیر آن از المنت، لامپ مادون قرمز ( جیوه ای ) و یا لول های آب گرم استفاده می‌شود. با استفاده از مادر مصنوعی برای جوجه یک روزه، آنها به خوبی تا ۱۰ روز اول زندگی در زیر آن پرورش می‌یابند. برای مراقبت از جوجه یک روزه، از هفته اول به بعد هر هفته ۲ درجه از دمای محیط پرورش جوجه مرغ ها را کم کنید. این کار سبب می‌شود تا جوجه های تازه هچ شده به شرایط عادی محیط عادت کنند.
نکات مهم در مورد پرورش جوجه های یک روزه
جوجه های جوان بدلیل اینکه پیوسته در داخل دستگاه جوجه کشی آب بدن خود را از دست می‌دهند، سریعا دهیدراته می‌شوند. این حالت حتی در دستگاه هچر، اتاق انبار جوجه ها و یا در حین جابجایی طولانی مدت رخ می‌دهد. بنابراین معمولا برای کاهش خطر دهیدراتاسیون جوجه ها، افزایش رطوبت نسبی در مدت انبار و یا منتقل کردن جوجه های ۱ روزه توصیه می‌شود. دمای مطلوب بدن جوجه یک روزه حدود ۴۰ – ۴۰.۵ درجه سانتی گراد می‌باشد. در این دما جوجه احساس راحتی می‌کند و بدنبال آب و خوراک می‌رود.
اما تغییر دمای نرمال بدن جوجه ها به دلیل رفت و آمد هوا و انتقال دما از طریق دیواره ها و کف سالن موجب ناراحتی و سستی پرنده می‌شود. وقتی دمای بدن پرنده به ۴۱ درجه افزایش می‌یابد ( ۰.۵ درجه بیش از حد نرمال ) پرنده شروع به له له زدن می‌کند. این عکس‌العمل پرنده موجب افزایش اتلاف رطوبت از بدن می‌شود و در وضعیت حاد، جوجه ممکن است در مدت ۲۴ ساعت بیش از ۵ گرم و حتی گاهی بیش از ۱۰ گرم رطوبت بدن خود را از دست دهد.
در این حالت اگر رطوبت نسبی سالن را افزایش دهیم در حقیقت مانع از دست رفتن رطوبت بدن جوجه شده‌ایم. اما از طرفی دیگر با این کار مانع خنک کردن پرنده توسط خودش می‌شویم. در صورتی که در حین پرورش، جوجه مرغ احساس راحتی کند و از طریق بینی نفس بکشد، تغییرات رطوبت نسبی تاثیر اندکی بر میزان اتلاف رطوبتی پرنده خواهد داشت.
تغذیه ی جوجه یک روزه
جوجه های تازه هچ شده مرغ تا ۲ روز اول زندگی نیازی به تغذیه ندارند و از ذخیره کیسه زرده جذب شده خود استفاده می‌کنند. باید در این مدت (۲ روز اول زندگی) از محلول آب و شکر + مولتی الکترولیت به نسبت مشخص مصرف کنند. تغذیه آنها را باید طبق عملکرد زیر تهیه نمایید.
محلول آب شیرین ۴ یا ۵٪ فراهم کنید، سپس دان مخصوص جوجه که غنی از ویتامین ها و مواد مغذی ضروری باشد را به آنها بدهید. توجه کنید که جوجه ها در روزهای ابتدایی بسیار ضعیف هستند. همچنین کمبود ویتامین برای آنها مشکلات زیادی را به وجود می‌آورد و حتی باعث تلف شدن آنها می‌شود.
جوجه یک روزه در ساعات ابتدایی تولد که تحت مراقبت و تغذیه قرار می‌گیرد، باید با غذایی سرشار از پروتئین تقویت شود. تغذیه‌ی نامناسب سیستم ایمنی جوجه ها را تضعیف کرده و باعث می‌گردد زرده به خوبی جذب بدن آنها نشود. توصیه می کنیم برای تغذیه مناسب و صرفه جویی در زمان و دان از دانخوری ها و آب خوری های مناسب استفاده کنید.
